12 postanowień w duchu less waste

3. Zmniejsz ilość spożywanego mięsa

Według specjalistów EAT-Lancet* globalna konsumpcja owoców, warzyw, orzechów i roślin strączkowych będzie musiała się podwoić. Z drugiej strony spożycie żywności takiej jak czerwone mięso i cukier będzie musiało się obniżyć o ponad 50%. Dieta bogata w produkty pochodzenia roślinnego i uboga w produkty pochodzenia zwierzęcego wpływa korzystnie zarówno na nasze zdrowie, jak i na środowisko (przeczytaj więcej o wpływie diety wegańskiej i wegetariańskiej na środowisko i jakie zmiany będą obowiązywały w najbliższym czasie w Unii Europejskiej >>).

*EAT-Lancet to globalna organizacja non profit, która działa na rzecz przekształcenia światowej gospodarki żywnościowej poprzez rzetelne badania naukowe, nieskrępowane zadawanie trudnych pytań i nowatorską współpracę.

4. Ogranicz użycie plastiku w kuchni – wyeliminuj trzy produkty opakowane w plastik

Wyeliminuj lub zamień produkty opakowane w plastik na takie, które są zapakowane w szkło lub które możesz kupić na wagę do własnego opakowania. Jakie to mogą być produkty? Jogurty, mleka krowie i roślinne, sery, wędliny, keczup, produkty garmażeryjne (zobacz, jaki produkt wybrać i jaki plastik najmniej szkodzi środowisku >>).

5. Zważ, ile wyrzucasz jedzenia w wybranym przez siebie tygodniu, następnie zmniejsz wynik o połowę

Przeciętny Polak wyrzuca 235 kilogramów żywności rocznie (sprawdź, ile statystycznie marnujemy jedzenia w Polsce i na świecie oraz jak temu zaradzić >>). Jeśli posiłek waży średnio pół kilograma, oznacza to zmarnowanie niemal 40 obiadów miesięcznie. Gdy pracowałam w helsińskiej restauracji Nolla, każdego dnia korzystaliśmy z aplikacji monitorującej nasze odpadki. Dzięki niej wiedzieliśmy, na którym etapie produkujemy ich najwięcej. Posługując się tą wiedzą, stale minimalizowaliśmy straty. 

Pierwszym etapem procesu eliminowania marnotrawstwa żywności jest monitorowanie tego, co się wyrzuca. Wystarczy jeden testowy tydzień, podczas którego będziesz zapisywać swoje bioodpady. Połowa pomidora, resztka ziemniaków z obiadu, spleśniałe śliwki (zobacz, co możesz zrobić z obierek i czy które z nich są jadalne >>). Może kupujesz za dużo, a może źle przechowujesz? Ile zaoszczędzisz, jeśli zmniejszysz straty?

6. Częściej kupuj brzydkie warzywa i owoce

Według badań przeprowadzonych przez SGGW w ramach projektu PROM ponad 70% Polaków nie sięga po niestandardowo wyglądające warzywa i owoce. Przeszkadzają nam koślawe kształty, nietypowe rozmiary. Reklamy przyzwyczaiły nas do produktów o idealnych proporcjach. Na szczęście natura nie jest producentem reklamowym i wielokrotnie udowadnia, że to, co nam daje, może wyglądać różnie i mieć te same walory. Wygląd nie jest tożsamy ze smakiem. Przebarwione jabłka mogą być pyszne i soczyste, a piegowate banany najsłodsze ze wszystkich (zobacz, do czego wykorzystać i jakie są eko sposoby na obierki, skórki od banana i skórki od cytryny >>). Zaufajmy naturze.

7. Częściej korzystaj z komunikacji miejskiej i roweru

Jeśli przesiądziesz się na komunikację miejską lub rower, zmniejszysz swój ślad ekologiczny (przeczytaj więcej o śladzie węglowym i dowiedz się, jak ograniczyć negatywny wpływ na środowisko >>). Przyczynisz się do obniżenia emisji dwutlenku węgla, co bezpośrednio chroni klimat przed postępującym globalnym ociepleniem. A ponad wszystko – zadbasz o swoje zdrowie. Im więcej osób przesiądzie się do komunikacji miejskiej lub na rower, tym więcej pojawi się udogodnień, dodatkowych połączeń oraz tras rowerowych.

8. Zmniejsz użycie plastiku w łazience – zamień trzy kosmetyki opakowane w plastik na te w ekologicznych opakowaniach

Bambusowe patyczki higieniczne, wielorazowy wacik kosmetyczny, bambusowa szczoteczka, mydło w kostce, szampon w kostce, pasta do zębów w szkle, wielorazowa maszynka do golenia, kremy opakowane w szkło, kosmetyki wyprodukowane w Polsce i z polskich składników. Łazienkę naprawdę łatwo zmienić w ekologiczną. Skończyła się era monopolu największych drogerii. Mamy świetne internetowe oraz stacjonarne sklepy z artykułami ekologicznymi, które powstają w duchu less waste (sprawdź, gdzie są najbliższe sklepy zero waste i gdzie warto robić ekologiczne zakupy >>). Wielkie drogerie też wprowadzają nowe kosmetyki przyjazne środowisku (przeczytaj, czemu ludzie nie wierzą w zmiany klimatyczne i jaka czeka nas przyszłość >>). Powodem tych zmian jesteśmy my! My chcemy, one reagują. To dowód na to, że ekologiczna moc sprawcza jest w nas.

9. Zamień przynajmniej jeden kupny środek do czyszczenia na przygotowany domowym sposobem

Sklepowe produkty nie dość, że są zapakowane w plastik, to jeszcze są pełne chemii, która niekorzystnie wpływa na nasze zdrowie. A okazuje się, że wiele produktów do czyszczenia możemy zrobić sami w domu (sprawdź, jak samodzielnie w domu zrobić zdrowy i skuteczny środek czyszczący >>).

10. Kupuj prezenty-momenty, a nie rzeczy

Nie generuj śmieci tam, gdzie nie musisz. Pół biedy, jeśli po świętach organizowane są sąsiedzkie akcje pod hasłem „wymiana nietrafionych prezentów”. Większość z nas tego nie praktykuje, więc zostajemy z bezużytecznymi rzeczami. Ucz innych, dając dobry przykład. Przy następnej okazji przygotuj prezenty-momenty: kurs gotowania, szycia, kaligrafii, zaproszenie na kolację lub na wycieczkę.

11. Wymieniaj się ciuchami, kupuj z drugiej ręki

Szafing, ekologiczny trend wymiany ubrań, to oszczędność czasu i pieniędzy (zobacz listę najlepszych internetowych second-handów i gdzie kupić ubrania z drugiej ręki >>). Ma na celu zmianę mentalności współczesnego konsumenta. Swapy ubrań mogą być organizowane zarówno na żywo, jak i przez internet. Powstają też jednodniowe pop-upowe miejsca wymiany ubraniami. Niektóre z tych wydarzeń są naprawdę interesujące. Zwłaszcza jeśli biorą w nich udział stylistki oraz kostiumografki, które w swoich szafach mają niepowtarzalne okazy.

Badania przeprowadzone przez Ellen MacArthur Foundation wykazały, że w skali światowej co sekundę na wysypiska trafia śmieciarka pełna tekstyliów. Dlatego korzystajmy z wyprodukowanych już zasobów, a przy okazji nowych zakupów zwróćmy uwagę na to, z jakich materiałów wyprodukowane są ubrania, bo masowa produkcja tekstyliów doprowadza nasz świat do ruiny. Produkcja jednej koszulki bawełnianej wymaga zużycia 3 tysięcy litrów wody. By powstał zwykły T-shirt, trzeba zużyć około 23% środków owadobójczych i herbicydów. Barwienie tekstyliów odpowiada za 20% zanieczyszczeń wód przez przemysł. Tekstylia wykonane ze sztucznych materiałów powstają z włókien ropopochodnych. Są zagrożeniem dla środowiska zarówno na etapie produkcji, jak i rozkładu. Finalna cena kupionej koszulki nie zawsze stanowi równowartość kosztów godnej płacy i bezpiecznych warunków, jakie powinny być zapewnione pracownikom, którzy ją wytworzyli.

12. Dziel się jedzeniem, organizuj kolacje, dziel się z sąsiadami, bliskimi, potrzebującymi

Przy tym punkcie uśmiecham się szeroko, ponieważ dzielenie się jedzeniem jest moją rozrywką! Pamiętaj o jadłodzielniach, czyli miejskich lodówkach. Na ich stronie facebookowej znajdziesz mapę lodówek, do których można włożyć niewykorzystane zapasy jedzenia. Jeśli zauważysz, że coś może zmarnować się w twoim domu (sprawdź włoskie sposoby na suchy chleb i jak nie wyrzucać dobrego pieczywa >>), zapytaj najbliższych, czy nie mają na to ochoty. Może warto też zorganizować kolację wspólnie ze znajomymi albo klub kolacyjny, który zrobi „czystki” w lodówce?