Południowo–wschodnia Turcja – kulinarne serce regionu

Tamtejsze pistacje są uważane za najlepsze, kebab z Şanlıurfy słynie na cały kraj, a Gaziantep znalazło się na liście miast kreatywnych UNESCO ze względu na kulinaria. Czy trzeba więcej argumentów, by się tam wybrać?

Specjalista w zakresie kuchni śródziemnomorskich, dziennikarz kulinarny, podróżnik, fotograf, autor sześciu bestsellerowych książek kulinarnych. Gotuje i karmi, prowadzi warsztaty kulinarne oraz organizuje wyjątkowe kolacje degustacyjne.

Tekst: Bartek Kieżun

Zdjęcie główne: Eiliev Sonas Aceron / unsplush.com

Ten artykuł przeczytasz w mniej niż 6 minut!

Miasto Gaziantep, leżące na starożytnym Jedwabnym Szlaku, jest polecane przez smakoszy jako miejsce, gdzie można skosztować ponad 400 lokalnych dań. Ta obfitość to wpływ między innymi karawan kupieckich, które przez setki lat przekraczały Anatolię. Przyczyniło się to do niesamowitego rozkwitu kultury kulinarnej i wydłużenia listy używanych w tutejszej kuchni składników o różne inne propozycje.

Dziś większość mieszkańców 2-milionowej metropolii jest zawodowo związana z żywnością i gastronomią, a tamtejszy Festiwal Pistacji co roku ściąga tysiące fanów chrupiących orzeszki i baklavę, chronioną unijnym prawem. Takich miast jak Gaziantep, docenionych przez UNESCO ze względu na ich miejsce na kulinarnej mapie, jest zaledwie 12 na świecie. Dlatego to właśnie tu zaczniemy naszą wędrówkę!

Tahmis Kahvesi – jedna z najstarszych kawiarni świata

adres: Tahmis Kahvesi, Suyabatmaz Mahallesi, Eski, Buğday Pazarı Sk. No:8, 27400 Şahinbey / Gaziantep, Turcja

To kucharze Sulejmana Wspaniałego w połowie XVI wieku zaczęli parzyć kawę w specjalnym tygielku. Napar bardzo szybko stał się przebojem w sułtańskim pałacu, choć spory religijne dotyczące tego, czy kawę powinno się pić, czy też nie, trwały dość długo. Pod koniec XVI wieku Imperium Osmańskie było już kawową potęgą, zarówno pod względem spożycia kawy, jak i handlu ziarnem.

Jedna z najstarszych kawiarni świata, Tahmis Kahvesi, mieści się w tureckim mieście Gaziantep.

Podczas wizyty w mieście Gaziantep nie można nie zajrzeć do jednej z najstarszych kawiarni świata. Tahmis Kahvesi powstało w połowie XVII wieku i choć dzisiejszy lokal nie jest już tym pierwszym, oryginalnym budynkiem, bo ten spłonął w XIX wieku, warto się tu zatrzymać i zamówić filiżankę kawy. Jest naprawdę dobra! Kosztuje 9 lir tureckich, czyli mniej więcej 6 złotych. Występy ludowych grajków, dzieci plączące się pod stolikami i prawdziwie orientalny harmider gratis!

Pistacje chrupią, ciasto jest świeże, a mleczny krem, którym faszerowane są ciastka, dosłownie rozpływa się w ustach

Çelebioğulları baklava Gazimuhtar

adres: Çelebioğulları baklava Gazimuhtar, İncili Pınar Mahallesi, Gazi Muhtar Paşa Blv. 25/C, 27090 Şehitkamil / Gaziantep, Turcja

To najlepsze w mieście miejsce na baklavę. Rodzinny biznes działa od 1984 roku. Ma kilka lokalizacji oraz specjalny hot spot, gdzie baklava jest podawana wyłącznie na ciepło. Wszędzie jest tak samo pyszna! Pistacje chrupią, ciasto jest świeże, a mleczny krem, którym faszerowane są ciastka, dosłownie rozpływa się w ustach. Mimo że byłem już po wielkiej kolacji, pożarłem (dosłownie) całą swoją porcję i zastanawiałem się, czy nie zamówić drugiej.

Centrum Sztuki Kulinarnej – Gaziantep

adres: MSM, Mutfak Sanatları Merkezi, Gazi Mahallesi, Zübeyde Hanım Blv. No:39, 27060 Şehitkamil / Gaziantep, Turcja

Centrum Sztuki Kulinarnej – Gaziantep to nowoczesne miejsce otwarte w 2016 roku. Elegancka restauracja ma w ofercie największe szlagiery kulinarne okolicy. Jedzenie jest świetne i pięknie podane – to wyjątek, bo wszędzie dużo większą wagę przywiązuje się do smaku niż do wyglądu potraw. Niektórym może się nie spodobać nieco sztywna atmosfera, ale warto przymknąć na to oko, podobnie jak na brak alkoholu i napojów gazowanych, bo stosunek ceny do jakości jest tu znakomity. Główne dania kosztują około 30 lir tureckich, a zupa jogurtowa, skropiona aromatyczną oliwą, jest mistrzostwem świata! Działają tam też niewielkie delikatesy.

Jak podróżować? – Tureckie śniadanie — Do Tarihi Hasan Paşa Hanı warto udać się na słynne tureckie śniadanie, na które składa się mnóstwo niewielkich talerzyków z serami, miodem, konfiturami, masłem, oliwkami i tahiną

Ale południowo-wschodnia Turcja to nie tylko Gaziantep. Wystarczy ruszyć w podróż po okolicy, by się przekonać, że poza tym miastem również doskonale karmią.

Tarihi Hasan Paşa Hanı

adres: Dabanoğlu Mahallesi, Marangoz Sk. No:5, 21300 Sur / Diyarbakır, Turcja

Diyarbakır to ogromne miasto o starożytnych korzeniach, otoczone wielkim bazaltowym murem zapewniającym niegdyś bezpieczeństwo mieszkańcom. Z gościny w tym miejscu korzystały karawany kupieckie, bo miasto, podobnie jak Gaziantep, leżało na Jedwabnym Szlaku. Jednym z lokali powstałych z myślą o kupcach jest karawanseraj Tarihi Hasan Paşa Hanı. Piękny renesansowy budynek z ogromnym dziedzińcem jest dziś kompleksem, w którym mieszczą się niewielkie rzemieślnicze sklepiki i restauracje. Warto się tam wybrać na słynne tureckie śniadanie, na które składa się mnóstwo niewielkich talerzyków z serami, miodem, konfiturami, masłem, oliwkami, tahiną itd. Taka przyjemność to wydatek około 25 złotych od osoby.

Fırın-ci Sur

adres: Cami Nebi Mahallesi Tarihi Vahap Ağa Hamamı, Inönü Mah. Gazi Cad. Telgrafhane Şok. No:34, 21300 Sur / Diyarbakır, Turcja

Restauracja w dawnym hammamie, czyli tureckiej łaźni? Tak, to możliwe. I do tego przegląd wszystkiego, co w lokalnej kuchni najlepsze. Zaczyna się od sałat z syropem z granatów, potem można schrupać pide, czyli drożdżowy placek z mięsem lub serami – co kto woli. Wśród dań głównych wyróżnia się pieczona szarpana baranina. Jej koszt to 25 lir, ale 50 też bym zapłacił! Jest doskonała!

Ayran to orzeźwiający napój na bazie jogurtu. Czasem doprawia się go wytrawnym syropem z mięty

Necropol Cafe

adres: Dara Köyü Yolu 77, Dara, Artuklu, Mardin

Ayran to doskonale orzeźwiający napój na bazie jogurtu. Ten ze sklepów jest bardzo smaczny, ale warto szukać wersji rzemieślniczych. W mojej pamięci na długo zostanie ten wypity w Darze – miejscowości, której ruiny opowiadają historię trwającą już prawie 2 tysiące lat. Tamtejsza kawiarnia podbija smak ayranu wytrawnym syropem z mięty, dzięki czemu jest jeszcze lepszy. Leżąca blisko syryjskiej granicy Dara sama w sobie też jest bardzo interesującym miejscem. Wspaniałe są nekropolie wykute w skałach, ale jeśli ktoś woli tematy raczej życiowe niż funeralne, polecam wizytę w cysternie, która przez stulecia zaopatrywała miasto w wodę.

Mięso na urfa kebab miesza się w proporcjach mniej więcej pół na pół z baranim tłuszczem

Köse’nin yeri

adres: Kurtuluş Mahallesi, Haşimiye Meydanı/kovaçe Pazarı D:10, 63210 Şanlıurfa Merkez / Şanlıurfa, Turcja

Şanlıurfa to według tradycji biblijnej pierwsze miasto założone po potopie. To również miejsce urodzenia Abrahama. Z tego powodu pielgrzymują tam zarówno muzułmanie, jak i chrześcijanie. Miłośnicy kulinariów zaś wiedzą, że Şanlıurfa to miasto najlepszego w Turcji kebabu. Mięso na urfa kebab miesza się z baranim tłuszczem w proporcjach mniej więcej pół na pół i choć brzmi to jak koszmar dietetyka, smakuje fantastycznie!

Niektórzy upierają się, że najlepszy kebab to İskender kebab, podawany z pitą, sosem pomidorowym, masłem i jogurtem. Pochodzi z Bursy, która leży na zachodzie Turcji, dlatego wspominam o tym fakcie jedynie dla porządku.