Ile jedzenia marnujemy rocznie?

Problem marnowania żywności dotyczy także Polski. Jak podsumowały zespoły badawcze IOŚ-PIB oraz SGGW, rocznie w kraju wyrzuca się około 5 ton jedzenia, z czego aż 3 tony są wynikiem decyzji podejmowanych przez konsumentów. Oznacza to, że co sekundę do domowych śmietników trafiają 92 kilogramy pożywienia. To tak jakbyśmy co chwilę wyrzucali 184 bochenki chleba! Najczęściej w śmietniku lądują odpadki z gotowania (zobacz, do czego wykorzystać obierki i jak ograniczyć marnowanie jedzenia >>), pleśniejące pieczywo, warzywa i owoce (sprawdź, jak wyhodować warzywa i owoce z resztek i odpadków >>). Tygodniowo każde polskie gospodarstwo domowe wyrzuca średnio 3,9 kilograma żywności. Najwięcej marnują małe gospodarstwa, 1-2-osobowe, a także emeryci (zobacz, dlaczego wyrzucamy i marnujemy jedzenie >>). Wśród najczęściej wymienianych przez respondentów powodów wyrzucania jedzenia są zepsucie się produktów, przeoczenie daty ważności, przygotowanie zbyt dużej jego ilości albo nieprzemyślane zakupy (zobacz porady dotyczące zakupów w zgodzie z duchem zero waste i dowiedz się, jak oszczędniej gotować >>). 

Co warto zaznaczyć, sporo jedzenia marnujemy w święta. W tym czasie mamy tendencję do nadmiernej konsumpcji, co skutkuje masowym wyrzucaniem produktów, które zostały po bożonarodzeniowej czy wielkanocnej uczcie. Skalę problemu dostrzegła nawet Ikea. W tym roku w ramach świątecznej kampanii firma postanowiła stworzyć film, który ma unaocznić konsumentom, jak wiele przydatnej do spożycia żywności wyrzucają do kosza. W ramach akcji znany producent mebli umieścił na swojej stronie wskazówki, co zrobić z pozostawionym jedzeniem, ale również jak oszczędzać wodę, a nawet miejsce w lodówce. 

Akcja Ikei nie jest odosobnionym przypadkiem. O konieczności niemarnowania jedzenia od lat głośno mówi znany szef kuchni Massimo Bottura. Właściciel wyróżnionej gwiazdkami Michelin restauracji Osteria Francescana założył specjalną fundację, w ramach której realizowany jest projekt Food for Soul. Dzięki niemu imigranci, bezdomni i ci, którzy znajdują się w trudnej sytuacji życiowej, mogą liczyć na ciepły posiłek i wsparcie. Inicjatywa Bottury ma pokazać, że corocznie na świecie produkuje się tyle jedzenia, że można by nim wykarmić 12 miliardów ludzi, choć na Ziemi żyje tylko niecałe 8 miliardów. Jednocześnie około 860 milionów osób nie ma co jeść. Food for Soul dowodzi, że jedzenia starczy dla wszystkich – o ile nauczymy się go nie marnować (przeczytaj więcej o Food for Soul i Osterii Francescanie w naszym wywiadzie z Massimem Botturą >>). 

Jak ograniczyć marnowanie żywności?

Po pierwsze na zakupy powinniśmy chodzić z listą produktów, które chcemy kupić. Najlepiej spisać ją na spokojnie w domu, gdzie można skontrolować, co zostało w lodówce po ostatniej wyprawie do sklepu i jakie puszki, makarony czy kasze wciąż zalegają w szafkach (sprawdź patenty i porady, jak oszczędzić jedzenie i prowadzić dom w duchu zero waste >>). Nierzadko znajdziemy w nich produkty, które zainspirują nas do przyrządzenia smacznych posiłków. Na przykład z niewykorzystanej połówki cukinii, ćwiartki papryki, napoczętej śmietany i makaronu możemy wyczarować rewelacyjne danie – bez konieczności korzystania z gotowego przepisu. Warto uruchomić kulinarną wyobraźnię i poeksperymentować. Dzięki temu nie tylko będziemy bardziej świadomie przygotowywać posiłki, ale również zaoszczędzimy czas i pieniądze.

Po drugie warto dokładniej przyglądać się etykietom na opakowaniach. Zamieszone na nich wyrażenia „należy spożyć do” i „najlepiej spożyć do” znacząco się od siebie różnią. Pierwsze znajdziemy na takich produktach jak mięso, ryby czy nabiał, które faktycznie powinniśmy spożyć do wskazanego przez producenta czasu, by uniknąć zatrucia i konsekwencji potencjalnie niebezpiecznych dla zdrowia. Z kolei druga informacja, zazwyczaj widniejąca na opakowaniach makaronu, mąki czy oleju, oznacza, że do wskazanej przez producenta daty mamy gwarancję najwyższej i najlepszej jakości produktu. Jednak nie znaczy to, że po upływie terminu nie możemy ich zjeść. Bardzo często są wciąż przydatne do spożycia i nie musimy ich wyrzucać, jeśli od daty na opakowaniu minęły zaledwie trzy dni (zobacz, co można zjeść po terminie i czego nie trzeba od razu wyrzucać >>). Oczywiście pod warunkiem, że były dobrze przechowywane i nie stwierdzimy na nich niepokojących zmian, na przykład pleśni czy glist spożywczych.