Najciekawsze polskie winnice – przewodnik

Na Śląsku (województwa: dolnośląskie, opolskie i śląskie) głównym rejonem winiarskim jest pas morenowych Wzgórz Trzebnickich. Dwadzieścia winnic i tyle samo browarów tworzy Dolnośląski Szlak Piwa i Wina, a Stowarzyszenie Winiarzy Dolnośląskich organizuje w winnicach cykliczne degustacje pod nazwą Winiarze i Przyjaciele, a także – we wrześniu – festiwal we Wrocławiu. Żar Wino z kolei to projekt winnic Moderna i Agat, które w okresie letnim łączą plenerową kuchnię inspirowaną ogniem z winami z Dolnego Śląska. Warto też zajrzeć do Winnic Jaworek, które dysponują nie tylko pokojami gościnnymi i salą degustacyjną w odrestaurowanych zabudowaniach z XVIII wieku, ale także restauracją, w której można wypić miejscowe wina, warzone na miejscu piwo (Nimkauer Weinbier) i destylaty.

W Małopolsce winnice są usytuowane w okolicach Krakowa, a nawet w samym mieście, jak funkcjonująca u stóp klasztoru o.o. Kamedułów na Bielanach Winnica Srebrna Góra, jak również w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Warto odwiedzić znajdującą się nad kopalnią soli, prowadzoną biodynamicznie Winnicę Wieliczka, leżącą zaledwie kilkanaście minut od krakowskiego rynku Winnicę Jura czy Winnicę Lorek, która funkcjonuje w ramach kultowego gospodarstwa agroturystycznego Koziarnia. W okresie letnim działa tam Restobar Ogień, a zawsze można liczyć – oprócz nietuzinkowych win – na własnej produkcji cydry, sery, wędliny czy chleby. Małopolski Szlak Winny łączy 50 winnic, które organizują co roku Dni Otwartych Piwnic.

Na Podkarpaciu najwięcej winnic znajduje się w okolicach Jasła. Być może to właśnie spowodowało, że obok Stowarzyszenia Winiarzy Podkarpacia funkcjonuje też Jasielskie Stowarzyszenie Winiarzy, a obok Karpackiego Szlaku Wina, który łączy 20 winiarzy z Polski i Słowacji, jest także Jasielski Szlak Winny. Oba, krzyżujące się zresztą ze sobą, najlepiej zwiedzać pod koniec sierpnia, kiedy odbywają się Międzynarodowe Dni Wina w Jaśle. Największe wrażenie w tym regionie robią położone na szczycie Pańskiej Góry w okolicach Witryłowa Winnice Półtorak. Oprócz winorośli uprawia się tam ekologicznie borówkę amerykańską i różę jadalną, której płatki używane są jako nadzienie do ręcznie wytwarzanych pralin.

W centralnej Polsce (województwa: mazowieckie, łódzkie, lubelskie i świętokrzyskie) skupiska winnic znajdują się w okolicach Sandomierza i w Małopolskim Przełomie Wisły, czyli dolinie Dolnej Wisły, między Annopolem a Puławami. Lokalne stowarzyszenie winiarzy co roku poddaje swoje wina niezależnej ocenie, której wyniki przekazuje do publicznej wiadomości w czasie odbywającego się w maju Święta Wina w Janowcu. Na drugim brzegu rzeki natomiast, na zamku w Kazimierzu Dolnym, odbywa się we wrześniu Kazimierskie Winobranie. Przy okazji tego wydarzenia można odwiedzić winnice Domu Bliskowice, Skarpy Dobrskiej czy Kamila Barczentewicza, u którego nad winiarnią znajduje się sala degustacyjna z panoramicznym widokiem na rosnącą wokół winorośl.

Sandomierscy winiarze organizują w listopadzie Święto Młodego Wina. Wyróżnia się wśród nich Winnica Płochockich, która dysponuje znajdującym się nad winiarnią pensjonatem. Inne winnice można zwiedzać Sandomierskim Szlakiem Winiarskim i Roztoczańskim Szlakiem Winnic. Tam z kolei warto się zatrzymać we Dworze Sanna – z klimatycznym hotelem, ze stadniną koni, z hodowlą kóz i owiec. W miejscowej restauracji podaje się warzywa z własnego ogrodu, wytwarzane na miejscu sery zagrodowe i oczywiście wina – pod marką Nizio Naturals.  

Zachód (województwa: lubuskie i wielkopolskie) to pod względem klimatycznym jeden z najlepszych regionów do uprawy winorośli i miejsce wzorowej współpracy władz lokalnych z winiarzami. Dzięki Urzędowi Marszałkowskiemu w Łazie powstała Winnica Samorządowa, którą dzierżawią lokalni winoogrodnicy. Tuż obok znajduje się Lubuskie Centrum Winiarstwa, które zapewnia odpowiednie zaplecze techniczne, ale także przybliża regionalną historię i promuje lubuskie winiarstwo. Z kolei dzięki współpracy z Urzędem Miasta udało się przekształcić wrześniowe Winobranie w Zielonej Górze w prawdziwe święto lokalnego wina, a ponadto zorganizować w maju i czerwcu wykorzystujący miejską historyczną architekturę winiarską Festiwal Otwartych Piwnic i Winnic.

W 1826 roku powstały w Zielonej Górze (Grünberg) zakłady Grempler & Co, pierwsza w Niemczech wytwórnia win musujących. Do tej tradycji nawiązuje wiele winnic, z których najbardziej znana jest Winnica Gostchorze. Jej właściciel, Guillaume Dubois, który zaraził pasją do win musujących wytwarzanych metodą klasyczną innych (winnice: Margaret, Aris, Odnowa, Pod Wieżą i Marcinowice), organizuje pod koniec czerwca w Krośnie Odrzańskim Festiwal Polskich Win Musujących. Przy okazji tego wydarzenia można się udać na Lubuski Szlak Wina i Miodu i odwiedzić Winnicę Equus (Mierzęcin), Saganum (Żagań) lub sąsiadujące ze sobą winnice Miłosz i Ingrid (Łaz).

W północnej Polsce (województwa: zachodniopomorskie, pomorskie, kujawsko-pomorskie, podlaskie i warmińsko-mazurskie) winnice funkcjonują przede wszystkim w dolnym biegu Odry. Nowo powstałe Stowarzyszenie Winnic Pomorza Zachodniego jest organizatorem majowego Festiwalu Wina na Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie. Nieopodal, w Baniewicach, można odwiedzić Winnicę Turnau. Dysponuje ona nie tylko pokojami gościnnymi i profesjonalną kuchnią pozwalającą organizować kolacje degustacyjne, ale także salami, w których cyklicznie odbywają się koncerty i degustacje.

Dokądkolwiek w Polsce wyjechalibyśmy na wakacje, bez problemu w najbliższej okolicy znajdziemy jakąś winnicę. Z kolei ci, którzy wykorzystali już cały urlop, mogą wziąć udział w czerwcowym festiwalu Polskie Wina w poznańskiej restauracji SPOT. W jego trakcie co roku przyznaje się najlepszym polskim winom Polskie Korki i organizuje się degustacje nagrodzonych trunków. KUKBUK patronuje wydarzeniu. Widzimy się?