Kultura parzenia i picia kawy zależy w dużej mierze od historii regionu oraz produktów, które są dostępne na jego terenie. Różnorodność kawowych napojów na świecie jest doskonałym dowodem na to, jak autonomiczne i oryginalne wizje pojawiają się w różnych kulturach w odniesieniu do jednego składnika. Jednak na drogę, jaką pokonała kawa od XVI wieku aż do dziś, wpłynęła nie tylko odmienność kultur, zwyczajów i tradycji, ale także przypadek. Regionalne kawy kształtowały się przecież pod wpływem warunków klimatycznych, przesądów czy przemian geopolitycznych.
Kawy z czterech stron świata
Kawa jest popularna od XVI wieku – to wtedy w Stambule powstała pierwsza na świecie kawiarnia. Obecnie kawę pije się niemal wszędzie, ale każdy kraj ma swój sposób na jej przygotowanie.
Ten artykuł przeczytasz w mniej niż 8 minut!
fot. Nathan Dumlao / unsplash.com
Włochy – klasyczne espresso
Włosi mają konserwatywne podejście do swojej kuchni. Chronią tradycyjne przepisy i źle znoszą kulinarne rewolucje. Podobnie jest w przypadku kawy. Według Włoskiego Narodowego Instytutu Espresso do zaparzenia kawy w ekspresie ciśnieniowym powinniśmy użyć 7 gramów zmielonych ziaren i w 25 sekund uzyskać 25 gramów gotowego naparu, na którego powierzchni powinna unosić się gęsta pianka, zwana cremą. Dość powiedzieć, że w świetle współczesnych technik parzenia kawy podejście to wydaje się nieco staromodne.
fot. Tyler Nix / unspalsh.com
Nowa Zelandia / Australia – flat white
Flat white to kawowa wizytówka Australii i Nowej Zelandii. Trudno jednoznacznie określić, kiedy i gdzie powstał ten napój, ale pierwsze informacje o nim pochodzą z połowy lat 80. XX wieku. Tę kawę przygotowuje się w małej filiżance na bazie podwójnego espresso oraz delikatnie spienionego mleka. Jedno ze źródeł mówi, że flat white powstało w Canberze, w czasie gdy mleko pozyskiwane od miejscowych krów było wadliwie przetwarzane, wskutek czego pieniło się gorzej niż zwykle.
fot. Demi Deherrera / unsplash.com
Wietnam – cà phê đá, czyli kawa po wietnamsku
Kawa została przywieziona do Wietnamu w XIX wieku przez francuskich kolonistów. Wietnamczycy zaaprobowali same ziarna, ale wynaleźli własny sposób na ich parzenie. Cà phê đá to napar uzyskiwany przy użyciu phinu, czyli specjalnego metalowego zaparzacza. Przygotowana w nim kawa jest gorzka, więc chętnie łączono ją z mlekiem. Jednak ze względu na ograniczony dostęp do świeżego zaczęto używać w tym celu mleka skondensowanego, które doskonale równoważy obecną w kawie gorycz. Wietnamczycy na tyle przywiązali się do picia kawy, że obecnie są obok Brazylijczyków jej największymi producentami.
fot. Türk Kahvesi
Turcja – cezve, czyli kawa turecka
Kawę w specjalnym miedzianym tygielku parzono na terenie imperium osmańskiego już w XVI wieku. Cezve napełnia się gorącą wodą i kawą zmieloną w drobny pył. Następnie podgrzewa się ją kilkukrotnie do zagotowania. Używa się do tego dowolnego źródła ciepła, tradycyjnie jednak kawę turecką parzy się w łaźni piaskowej. Gotowy napar rozlewa się do filiżanek bez odcedzania, ponieważ drobinki kawy powinny znaleźć się na dnie tygielka. Poprawnie zaparzona kawa jest gęsta i pokryta grubą warstwą aksamitnej pianki. Cezve powoli wraca do łask – od kilku lat w wielu krajach, również w Polsce, organizowane są zawody w przygotowaniu tej kawy przy użyciu najlepszych ziaren.
fot. Peakpx
Irlandia – Irish coffee
Historia kawy po irlandzku sięga lat 50. ubiegłego wieku. Przepis na ten napój został opracowany przez Josepha Sheridana, pracownika jednego z irlandzkich lotnisk. Kawę z whiskey serwował on pasażerom samolotów na rozgrzewkę. W 1952 roku napój został spopularyzowany w Stanach Zjednoczonych przez amerykańskiego dziennikarza, który uraczył się nim podczas lotu przez Atlantyk. Irish coffee przygotowuje się z whiskey, czarnej kawy, cukru trzcinowego oraz delikatnie ubitej śmietany. Jeśli zamienimy whiskey na inny alkohol otrzymamy różne wariacje: z koniakiem będzie to french coffee, a z wódką – kawa po rosyjsku.
fot. Devin Avery / unsplash.com
Senegal – café Touba
Café Touba jest częścią kulinarnej i kulturowej tożsamości Senegalczyków. Przepis na tę kawę został dopracowany w XIX wieku przez sufickiego duchownego Amadou Bambę. Choć istnieje wiele sposobów na szybkie przygotowanie Touby, tradycyjna metoda jej parzenia wymaga czasu. Wszystko zaczyna się od uprażenia zielonych ziaren kawy wraz z pieprzem gwinejskim i goździkami. Kiedy kawa jest wypalona i lekko oleista od tłuszczu, który znajdował się w ziarnach, mieszankę studzi się i ubija w moździerzu. Na koniec wsypuje się ją do materiałowego filtra i zalewa gorącą wodą – podobnie jak współcześnie parzy się kawę w dripperze.
Materiał powstał we współpracy z marką Siemens.