Czy od procentów musi boleć głowa?

Choć to dobre towarzystwo powinno być receptą na udany wieczór, najczęściej dopiero pierwszy wypity drink odpowiada za przypływ euforii i rozluźnienie atmosfery. Niestety, każdy kolejny sprawia, że tracimy kontrolę nad ilością wypitego alkoholu, a poranek następnego dnia bywa bolesny.

Tekst: redakcja

Zdjęcie główne: Mae Mu / unsplash.com

Ten artykuł przeczytasz w mniej niż 4 minuty!

O tym, że alkohol etylowy (etanol) jest substancją psychoaktywną, nie trzeba nikogo przekonywać. Etanol w ciągu kilku minut od spożycia jest w stanie przeniknąć do mózgu, zablokować przekaźniki nerwowe, wywołać rozluźnienie, uwolnić hormony szczęścia i dobrego samopoczucia (serotoniny i dopaminy). To lubimy najbardziej. Już przy pierwszym kieliszku zapominamy o troskach dnia codziennego i mamy ochotę na więcej alkoholu.

Proces wchłaniania alkoholu rozpoczyna się w żołądku i jest kontynuowany w jelicie cienkim. Tylko nieznaczna część alkoholu jest wydalana w niemalże niezmienionej postaci przez skórę, płuca i wraz z moczem. Prawie 90% musi zostać zmetabolizowane przez wątrobę.

połączenie zabawy z alkoholem może być złudne, skąd się bierze kac — fot. Justin Aikin / unsplash.com

Proces rozkładania alkoholu rozpoczyna się po upływie mniej więcej 20 minut od spożycia pierwszej porcji i zachodzi ze stałą prędkością – około 0,015‰ na godzinę (8-10 g/h). Wbrew obiegowej opinii nie da się tego przyspieszyć. W oszacowaniu spożycia pomocna jest znajomość pojęcia standardowej porcji alkoholu, która wynosi 10 g czystego (100%) alkoholu. Tyle jest zawarte w 250 ml jasnego piwa (5% vol.), 100 ml wina (12% vol.) czy 30 ml wódki. Wątroba radzi sobie zatem z rozkładem jednej jednostki alkoholu na godzinę. Dobrze jest o tym pamiętać, jeśli chcemy uniknąć kaca, będącego wynikiem toksycznego działania zbyt dużej ilości wypitego alkoholu.

Najpierw kolacja, potem alkohol

Zjedzenie solidnego, pełnowartościowego posiłku przed rozpoczęciem towarzyskiej wymiany toastów zwolni tempo wchłaniania alkoholu z przewodu pokarmowego do krwi. Dobrym pomysłem jest unikanie spożywania alkoholi z bąbelkami (szampan, wino musujące) oraz wszelkich mieszanek z napojami gazowanymi – dwutlenek węgla przyspiesza wchłanianie alkoholu. Syndrom dnia następnego częściowo jest spowodowany także odwodnieniem, dlatego wypicie dużej ilości płynów, najlepiej wody, przed konsumpcją i w jej trakcie może zniwelować jego przykre skutki.

Koktajl zamiast deseru

Wartość energetyczna 1 g czystego etanolu wynosi 7 kcal (białko i węglowodany dostarczają 4 kcal, a tłuszcz – 9 kcal). Nikt jednak nie spożywa alkoholu w czystej formie. Na ostateczną wartość odżywczą konkretnych trunków wpływ mają inne składniki – głównie cukier. Na próżno rozpatrywać napoje alkoholowe w kategorii źródeł witamin, minerałów czy innych prozdrowotnych związków. Choć i tu o wyjątek nietrudno, bo chociażby resweratrol – bioflawonoid występujący w dużych ilościach w czerwonym winie – przeciwdziała powstawaniu wolnych rodników i spowalnia procesy starzenia.

jak działa na nas alkohol i co powoduje kaca — fot. Cody Chan / unsplash.com

Kaloryczność wybranych napojów alkoholowych:

Piwo jasne (0,5 l) – 245 kcal
Kieliszek czerwonego wytrawnego wina (150 g) – 102 kcal
Kieliszek czerwonego półsłodkiego wina (150 g) – 144 kcal
Kieliszek białego wytrawnego wina – 99 kcal
Kieliszek wina musującego (100 g) – 72 kcal
Kieliszek wódki (25 g) – 55 kcal
Porcja whiskey (50 g) – 110 kcal
Kieliszek ajerkoniaku (50 g) – 140 kcal
Kieliszek ginu (20 g) – 46 kcal

Sięgając po jakikolwiek napój wyskokowy w większej grupie osób, pamiętajmy, że nie ma dwóch identycznych organizmów, toteż reakcje każdego z nich na spożywane procenty mogą być różne. O wpływie alkoholu na organizm decydują między innymi masa ciała (osoba drobnej postury w porównaniu z inną, solidnych gabarytów, odczuje konsekwencje identycznej dawki alkoholu znacznie szybciej) i płeć. Kobiety ze względu na mniejszą procentową zawartość wody w organizmie, mniejszą aktywność enzymów metabolizujących alkohol w żołądku i większe stężenie estrogenów przyspieszających wchłanianie się alkoholu odczuwają konsekwencje picia znacznie szybciej.

Pamiętajmy – spożywanie alkoholu to nie zawody. Dobrze jest znać swoje limity.