Są butelki, bez których trudno obejść się w Wigilię i Boże Narodzenie. Wybrana przeze mnie piątka sprawi, że przy wszelkich różnicach w świątecznym kanonie kulinarnym i wariacjach na temat nienaruszalnych (wydawałoby się) przepisów na pewno znajdziecie dobre połączenie.
Musisz mieć ukończone 18 lat, aby korzystać z tej treści.
Czy jesteś pełnoletni?
5 win na święta
Oto piątka win do zadań specjalnych, które Tomasz Prange-Barczyński rekomenduje na nadchodzące święta Bożego Narodzenia.
Krytyk winiarski i dziennikarz, redaktor naczelny "Fermentu", autor książek o tematyce winiarskiej.
Tekst: Tomasz Prange-Barczyński
fot. Charlotte Cowell / Unsplash
Riesling
Cytrusy, zioła, jabłka i mirabelki, ale też miód czy żytni chleb – to tylko kilka z najbardziej charakterystycznych aromatów odmiany, z której można zrobić białe wino w absolutnie każdym stylu. Riesling jest doskonałym materiałem na długo dojrzewające na osadzie wina musujące. Daje przenikliwe i niezwykle harmonijne wina wytrawne. Sprawdza się też na każdym poziomie słodyczy – od subtelnego feinherba, po skoncentrowane TBA z podsuszonych i dotkniętych szlachetną pleśnią gron. A to oznacza, że z rieslingiem można zrobić właściwie całą kolację, zarówno wigilijną, jak i bożonarodzeniową. Wina wytrawne, młodzieńcze i lekkie, nadadzą się na początek posiłku jako uniwersalny partner do wielu postnych przystawek. Te o obfitszej materii, ale wciąż bez cukru resztkowego, np. z Hesji Nadreńskiej czy Palatynatu w Niemczech albo Wachau w Austrii będą doskonale komponować się z klasycznym smażonym lub pieczonym karpiem. Rieslingi subtelnie słodkawe, feinherb czy kabinett zaskoczą was w połączeniu z pierogami ukraińskimi, zwłaszcza jeśli mocniej skarmelizujecie cebulę. Te najsłodsze, spätlese, auslese, BA i TBA zostawmy do sernika, keksa, babki z bakaliami. Warto trzymać się prostej zasady – im słodsze ciasto, tym słodsze wino.
Pinot blanc
Spokrewniona i kiedyś często mylona z chardonnay odmiana może przy świątecznym stole z powodzeniem zastąpić swego bardziej znanego krewnego. Młode, pełne wigoru, kwiatowe, ale też przyjemnie krągłe wina z Alzacji, górskich rejonów Włoch (jako pinot bianco) czy z Europy Środkowej (np. morawskie rulandské bílé) warto podawać np. do sałatki warzywnej, a w Boże Narodzenie do zimnych wędlin. Wina o pełniejszym ciele, z Palatynatu i Badenii, znane tam jako weissburgunder, także te dojrzewające w dębowych beczkach, doskonale sprawdzą się w wigilię z pierogami z nadzieniem ziemniaczano-twarogowym (tym razem, im bardziej podsmażona cebula wierzchem na pierogach, tym bardziej beczkowe może być wino), a w pierwszy dzień świąt z pieczonym indykiem.
Pinot noir
Wigilijny must have, zwłaszcza, gdy podajemy pierogi lub krokiety z kapustą i grzybami albo wigilijną kapustę z grochem. Ponieważ to potrawy postne, wino może być delikatniejsze, grające leśnymi aromatami i wyższą kwasowością, a niekoniecznie taninami. Sięgajcie po proste burgundy, subtelniejsze spätburgundery znad Mozeli, z Rheingau lub Frankonii, albo morawskie modre pinoty. Gdy z upływem świąt w długo gotowanej kapuście znajdzie się w końcu mięso, a całość zaczniemy nazywać bigosem, warto sięgnąć bo bardziej strukturalne pinoty dojrzewające w beczkach. W przypadku win niemieckich mogą to być butelki z Palatynatu, Badenii lub Ahr. Dobre będą też węgierskie wina z Egeru i Villány oraz mocniej zbudowane pinot nero z Alto Adige. Wszystkie będą też świetnie pasować do drobiu: indyka, kaczki lub gęsi.
Cabernet franc
Loarskie wersje franca, bardziej ziemiste, liściaste, o nieco lżejszej strukturze, z apelacji Saumur, Saumur-Champigny, Chinon czy Bourgueil sprawdzą się przede wszystkim w pierwszy dzień świąt, gdy na stole pojawi się pieczona wieprzowina, schab, szynki, albo gęś z rusztu. Wyrazista kwasowość, dobra struktura tanin, świeży owoc cabernet franc sprawią, że wino zadziała jak „rozpuszczalnik” i pomoże w strawieniu obfitego posiłku. Cabernet franc jest również tradycyjnym partnerem jagnięciny. Solidna jagnięca pieczeń polubi się także z nieco bardziej krzepkimi „frankami”, jak choćby te z węgierskiego Villány.
Porto
Gama ciast podawanych w czasie Bożego Narodzenia jest bardzo szeroka. Zarówno wigilia, jak i kolejne dni świąt to doskonała okazja, by sięgnąć po trzymane na specjalną okazję tokaje, rieslingi (od auslese po TBA), vinsanto, wreszcie porto. Zwłaszcza to ostatnie wydaje się stworzone na Gwiazdkę. Tawny będzie rewelacyjne z bakaliami, czy to w postaci bogatego keksu, angielskiego Christmas pudding, czy ciast orzechowych. Po bardziej owocowe ruby, LBV lub vintage sięgajcie, gdy w deserach dominuje czekolada. Porto to także doskonałe wino do serów: twardych, ostrych i z niebieską pleśnią (gdyby się komuś znudziło tradycyjne menu). Wreszcie, gdy już naprawdę nie będziecie w stanie patrzyć na pełen resztek stół, zapadnijcie w fotel i, wpatrując się w choinkowe ozdoby i lampki, wychylcie kieliszek starego tawny albo rocznikowego porto. Tym razem bez żadnych dodatków.
Interesuje Cię świat wina i innych alkoholi? Dołącz do naszego newslettera KUKBUK Spirits i regularnie otrzymuj najciekawsze wywiady, artykuły i przepisy prosto do swojej skrzynki.
- ABC wina
Wino i pierogi
Trudno wyobrazić sobie wigilię bez pierogów. Te najbardziej tradycyjne – z kapustą i grzybami – oraz ukraińskie, jak zwykliśmy od pewnego czasu nazywać dawne ruskie, to bardzo wdzięczny temat dla wina. Generalnie, wszystko zależy od nadzienia.
- ABC wina
Wino do karpia
Do świąt wprawdzie jeszcze miesiąc, ale nad kwestią wina pasującego do karpia warto zastanowić się z dużym wyprzedzeniem.
- Ludzie i inspiracje
Jakie wino do piernika?
Niektórzy przygotowują ciasto na piernik dojrzewający już teraz. Piernik, który robiła moja babcia, nie wymaga dojrzewania i można go upiec przed samymi świętami. Ale nad pasującym winem warto zastanowić się wcześniej.
- ABC wina
Wino i pierogi
Trudno wyobrazić sobie wigilię bez pierogów. Te najbardziej tradycyjne – z kapustą i grzybami – oraz ukraińskie, jak zwykliśmy od pewnego czasu nazywać dawne ruskie, to bardzo wdzięczny temat dla wina. Generalnie, wszystko zależy od nadzienia.
- ABC wina
Wino do karpia
Do świąt wprawdzie jeszcze miesiąc, ale nad kwestią wina pasującego do karpia warto zastanowić się z dużym wyprzedzeniem.
- Ludzie i inspiracje
Jakie wino do piernika?
Niektórzy przygotowują ciasto na piernik dojrzewający już teraz. Piernik, który robiła moja babcia, nie wymaga dojrzewania i można go upiec przed samymi świętami. Ale nad pasującym winem warto zastanowić się wcześniej.
Chcemy wiedzieć co lubisz
Wiesz, że im więcej lajkujesz, tym fajniejsze treści ci serwujemy?