Mówimy tu o śledziu bałtyckim – bliskim krewnym śledzia atlantyckiego i pacyficznego. Jest z nami od wieków – ta egalitarna ryba była pożywieniem zarówno możnych, jak i biedoty. Słusznie kojarzona z okresem postu, niesłusznie jest uważana za mało wyszukaną w smaku. Owszem, to tłusta ryba, ale jednocześnie niskokaloryczna – bogata w kwasy omega-3, witaminy z grupy B, selen, wapń, magnez, potas i żelazo. Stanowi źródło łatwo przyswajalnego białka i obniża cholesterol. Co istotne, wciąż należy do nieprzełowionego gatunku, który żyje dziko. Choć, owszem, nie zaleca się jedzenia śledzi z zanieczyszczonych części Bałtyku – najlepiej szukać ryb oznaczonych certyfikatem MSC. I nie ma znaczenia, czy są zrolowane ze śliwką, smażone na maśle, w occie, oleju, z cebulą lub curry – w każdej odsłonie urzekają smakiem. A jeśli tylko głębiej się poszuka, potrafią urzec także swoją historią. Jakich 10 rzeczy o śledziach możecie nie wiedzieć?
![Śledź z cebulą w misce (fot. materiały prasowe)](https://mediaconvert.kukbuk.pl/WgNJyGXTCTPFjyD_xwqqlbVe63R6M9PaxO_HQtGHuIQ/fill/1418/1682/fp:0.62:0.48/1/aHR0cHM6Ly9tZWRp/YS5rdWtidWsucGwv/bWVkaWEvaW1hZ2Vz/LzIwMjAvMDItMjQv/R2V0dHlJbWFnZXMt/MTEzNjcxNzk3NV9F/Y3RZRWxULmpwZw.jpg)
10 rzeczy, których nie wiedzieliście o śledziu
Pospolita ryba, która kojarzy się z ostatkami i ze świątecznymi potrawami, wciąż nie może doczekać się należytej nobilitacji. Wytropiliśmy co najmniej 10 powodów, aby to zmienić.
Tekst: Marta Oczkowska
Zdjęcia i ilustracje: Ambasada Śledzia
![Śledź w azjatyckim wydaniu ze śliwką, ceramiczne figurki ryb (fot. materiały promocyjne)](https://mediaconvert.kukbuk.pl/vXUNeG_yRfWAxcgg75VpY1W-vdIcqUiHFyn46M1Qaak/fit/550/0/fp:0.5:0.5/1/aHR0cHM6Ly9tZWRp/YS5rdWtidWsucGwv/bWVkaWEvaW1hZ2Vz/LzIwMjAvMDItMjQv/QW1iYXNhZGFfJUMz/JUIzbGVkemlhX2tz/aSVDNCVCQWthLTQ4/LmpwZw.jpg 505w,
https://mediaconvert.kukbuk.pl/s6D2v6payje-Dvd56NEBdxsxMynLStA-SsFpSCv5nTk/fit/1100/0/fp:0.5:0.5/1/aHR0cHM6Ly9tZWRp/YS5rdWtidWsucGwv/bWVkaWEvaW1hZ2Vz/LzIwMjAvMDItMjQv/QW1iYXNhZGFfJUMz/JUIzbGVkemlhX2tz/aSVDNCVCQWthLTQ4/LmpwZw.jpg 1010w)
1.
Śledzie przemieszczają się w ławicach – niektóre z nich mogą liczyć nawet miliard osobników. Są aktywne w nocy, w ciągu dnia natomiast chowają się w przydennych zakamarkach.
2.
Według legendy Amsterdam zbudowano na śledziowych ościach, Lubeka ma śledzia w herbie, a Anglicy uważają go za króla ryb. Norwegowie swoim ciepłym uczuciom dali namacalny dowód – na 200-koronowym banknocie, oprócz dorsza, umieścili śledzie.
Śledzie przemieszczają się w ławicach – niektóre z nich mogą liczyć nawet miliard osobników
![Śledź na talerzu z ziarnami kawy (fot. materiały promocyjne)](https://mediaconvert.kukbuk.pl/aJZcQ1TgGNsEaBwDEaxIgOuXbiRdiDJYFwF3o0ZLjNY/fit/550/0/fp:0.5:0.5/1/aHR0cHM6Ly9tZWRp/YS5rdWtidWsucGwv/bWVkaWEvaW1hZ2Vz/LzIwMjAvMDItMjQv/QW1iYXNhZGFfJUMz/JUIzbGVkemlhX2tz/aSVDNCVCQWthLTU0/LmpwZw.jpg 505w,
https://mediaconvert.kukbuk.pl/uBp5qzQ44wKIbxrnulTHfYjIFsOofnaB4_qXyaDuwq8/fit/1100/0/fp:0.5:0.5/1/aHR0cHM6Ly9tZWRp/YS5rdWtidWsucGwv/bWVkaWEvaW1hZ2Vz/LzIwMjAvMDItMjQv/QW1iYXNhZGFfJUMz/JUIzbGVkemlhX2tz/aSVDNCVCQWthLTU0/LmpwZw.jpg 1010w)
3.
W zależności od rodzaju i stopnia obróbki wśród śledzi rozróżnia się matiasy – młode, tłuste osobniki jeszcze przed tarłem, uliki – również młode, ale przygotowane w mocnej solance, piklingi – ryby w całości poddane wędzeniu oraz kipery – rozpołowione okazy wędzone na zimno.
![Śledź w oliwie z przyprawami w naczyniu żaroodpornym (fot. materiały promocyjne)](https://mediaconvert.kukbuk.pl/qVwX-yrP_V4FN6z5gjWp39lwED0itKkWAo6Q1a6Pofw/fit/550/0/fp:0.5:0.5/1/aHR0cHM6Ly9tZWRp/YS5rdWtidWsucGwv/bWVkaWEvaW1hZ2Vz/LzIwMjAvMDItMjQv/QW1iYXNhZGFfJUMz/JUIzbGVkemlhX2tz/aSVDNCVCQWthLTcz/X2tvbm9wbnkuanBn.jpg 505w,
https://mediaconvert.kukbuk.pl/ZJDT0-9Rv0ublGfEuBVfMOkzMPloFOQIGfbWi_SrBSI/fit/1100/0/fp:0.5:0.5/1/aHR0cHM6Ly9tZWRp/YS5rdWtidWsucGwv/bWVkaWEvaW1hZ2Vz/LzIwMjAvMDItMjQv/QW1iYXNhZGFfJUMz/JUIzbGVkemlhX2tz/aSVDNCVCQWthLTcz/X2tvbm9wbnkuanBn.jpg 1010w)
4.
Śledzie komunikują się ze sobą poprzez dźwięki powstające z pęcherzyków powietrza wydobywających się z odbytu. Ale, co ciekawe, nie są to odgłosy trawienia.
5.
W czerwcu każdego roku w Holandii na inaugurację nowego sezonu połowowego odbywa się aukcja beczułki świeżo złowionych śledzi. W ubiegłym roku wylicytowano ją za 95 500 euro.
6.
W przedwojennej Polsce tłuste śledzie sprzedawane z beczki nazywano szmalcówkami, a chude osobniki po tarle rybacy ochrzcili krawatami.
W ubiegłym roku w Holandii beczkę śledzi wylicytowano za 95 500 euro
![Rysunek przedstawiający śledzie (il. materiały promocyjne)](https://mediaconvert.kukbuk.pl/y31xfK3SxJi_eeb1YUPJYhkLo4nZgV2ct7Qt0yRvgkQ/fit/550/0/fp:0.5:0.5/1/aHR0cHM6Ly9tZWRp/YS5rdWtidWsucGwv/bWVkaWEvaW1hZ2Vz/LzIwMjAvMDItMjQv/QW1iYXNhZGFfJUMz/JUIzbGVkemlhX2tz/aSVDNCVCQWthLTEw/My5qcGc.jpg 505w,
https://mediaconvert.kukbuk.pl/onGZDNjzz9HB8iWNOhemso4sKmbkiFKqZkPSsZ7ZVY4/fit/1100/0/fp:0.5:0.5/1/aHR0cHM6Ly9tZWRp/YS5rdWtidWsucGwv/bWVkaWEvaW1hZ2Vz/LzIwMjAvMDItMjQv/QW1iYXNhZGFfJUMz/JUIzbGVkemlhX2tz/aSVDNCVCQWthLTEw/My5qcGc.jpg 1010w)
7.
12 lutego 1492 roku stoczono słynną bitwę o śledzie. Wojska francuskie niedaleko Orleanu zaatakowały konwój, który miał dostarczyć broń i żywność – głównie śledzie – angielskim żołnierzom okupującym miasto. Mimo połączonych i znacznie liczniejszych sił francusko-szkockich Anglicy odparli atak.
8.
W Polsce jednym z postnych zwyczajów było wieszanie śledzia. W Wielki Piątek albo Wielką Sobotę na drzewach wieszano drewniane śledzie jako formę kulinarnego wytchnienia po okresie postu, w którym ryby te były jednym z głównych pokarmów.
9.
Do najdziwniejszych potraw na świecie należy surströmming, czyli szwedzki przysmak ze sfermentowanego śledzia, obecny w kuchni Szwedów od XVI wieku. Proces fermentacji trwa co najmniej pół roku, dzięki czemu ryba nabiera słonawo-kwasowego smaku i charakterystycznego zapachu. Według japońskich badań odór po otwarciu puszki surströmming to jeden z najbardziej odrażających zapachów jedzenia na świecie – mimo to ma swoich zagorzałych fanów.
10.
Pomnik śledzia, a konkretnie ławicy śledzi, można podziwiać w walijskim miasteczku Fishguard. Natomiast w Polsce, w Starkowie, działa Muzeum Śledzia, w którym miłośnicy tego gatunku mogą poczuć się jak ryby w wodzie.
![Książka „Ambasada śledzia” – konkurs (fot. Maciej Niemojewski)](https://mediaconvert.kukbuk.pl/LiMDqfHXH5F8ahu7BC2Z5o65rGFQ2ggLvSLYf7BD1O0/fit/550/0/fp:0.5:0.5/1/aHR0cHM6Ly9tZWRp/YS5rdWtidWsucGwv/bWVkaWEvaW1hZ2Vz/LzIwMjAvMDItMjQv/c2xlZHpfMi5qcGVn.jpg 505w,
https://mediaconvert.kukbuk.pl/btasmSvl9Wzvqk1PektRlt7Z4RXFxXVWwtHnONr-KJU/fit/1100/0/fp:0.5:0.5/1/aHR0cHM6Ly9tZWRp/YS5rdWtidWsucGwv/bWVkaWEvaW1hZ2Vz/LzIwMjAvMDItMjQv/c2xlZHpfMi5qcGVn.jpg 1010w)
fot. Maciej Niemojewski
Więcej informacji na temat śledzia i mnóswto inspirujących przepisów na jego podanie znajdziecie w książce „Ambasada śledzia” autorstwa Marty Sawickiej-Danielak i Filipa Danielaka.
Chcemy wiedzieć co lubisz
Wiesz, że im więcej lajkujesz, tym fajniejsze treści ci serwujemy?