Zupa rumfordzka na słynnym obrazie. DESA Unicum zaprasza na wystawę

Tajemnicza "Baletnica"

Jednym z najbardziej intrygujących na wystawie dzieł jest "Baletnica" Bolesława Biegasa. Płótno stanowi przykład tworzonych przez artystę obrazów sferycznych, w których rezygnował z tradycyjnego portretu i indywidualnych rysów postaci na rzecz uniwersalnej symboliki. Widoczne w "Baletnicy" kompozycje oparte na kole – figurze absolutnej – stały się świadectwem geniuszu artysty i jego dążenia do doskonałości, a eksperymentalny kierunek szybko stał się przedmiotem rozmów w artystycznym środowisku Paryża lat 20. XX wieku. Pierwszy wernisaż prac artysty musiał być wielkim sukcesem, skoro w kolejnych tygodniach o Biegasie rozpisywała się francuska prasa.

Choć konserwatywni krytycy widzieli w obrazach sferycznych kolejną po kubizmie formę upadku sztuki, Michael Georges-Michel pisał "Biegas jest wynalazcą". Prezentowany w DESA Unicum obraz nie tylko stanowi przykład geniuszu artysty. Zdjęcie rentgenowskie wykonane w ramach projektu badawczego, ujawnia również liczne zagadki, jakby celowo zaszyfrowane przez malarza.

W głębszej warstwie malarskiej, ukrytej pod sferycznym wizerunkiem kobiety, wyłania się niezwykłe odkrycie – autoportret Biegasa, powstały około 1910 roku. W kolejnej warstwie zobaczymy symboliczny pejzaż, niżej, sylwetkę pałacu, przypuszczalnie powstałego na początku XX wieku. Po prawej stronie przebija również zagadkowy pochód dwóch postaci w białych szatach. O wyjątkowości obrazu może świadczyć również fakt, że pozostał on w prywatnym posiadaniu artysty przez ponad pół wieku, aż do ostatnich dni jego życia.

Jubileusze artystów w DESA Unicum

Na wystawie sztuki dawnej nie mogło zabraknąć również prac Olgi Boznańskiej, której nazwiskiem sejm ogłosił trwający rok. Twórcze credo malarki brzmiało "W chwili kiedy nie będę mogła malować, powinnam przestać żyć". Boznańska w swoich portretach skłaniała się w stronę wizerunku psychologicznego. Była realistką portretującą dusze. W Paryżu wytworne damy miały nawet ostrzegać się wzajemnie, że malarka nie upiększa swoich modeli, a wręcz przeciwnie, wydobywa z nich wizualną brzydotę.

Prezentowanemu w DESA Unicum "Portretowi mężczyzny", tak jak i innym wizerunkom kreowanym przez Boznańską, towarzyszy rozedrganie i wibrująca powierzchnia. Wśród prac na wystawie znalazł się również portret autorstwa Meli Muter. Jedna z najwybitniejszych polskich malarek szczególnie często uwieczniała na obrazie polityków, pisarzy i muzyków. Płótno prezentowane w DESA Unicum przedstawia Maurice'a Ravela, kompozytora, którego 150. rocznicę urodzin obchodzimy w tym roku. Portret to bardzo typowy dla Muter wizerunek, w którym malarka znakomicie oddała wnętrze siedzącego na krześle modela: silnie akcentowała dłonie i partie twarzy, w której oczy modela stały się bramą do wnętrza.

Te i inne spośród ponad 60 prac można podziwiać do 20 marca na wystawie "Sztuka Dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie" DESA Unicum przy ul. Pięknej 1A w Warszawie. Wstęp bezpłatny.

Artykuł powstał we współpracy z DESA Unicum.