Jak zaplanować ogród warzywny?

Jakie rośliny, warzywa i zioła możemy uprawiać w ogrodzie i na balkonie?

Czas na planowanie, jak ma wyglądać nasz ogródek. Zastanówmy się, czy stawiamy na rośliny jednoroczne, ozdobne, warzywa, czy zioła? To o tyle istotne, że gdy zdecydujemy się, co chcemy uprawiać, musimy stosować się do pewnych zasad wysiewu, aby cieszyć się okazałymi i zdrowymi roślinami. Niektóre z nich możemy siać bezpośrednio do gruntu, ale są też takie, jak choćby pomidory, które najpierw wysiewamy do doniczek, a dopiero gdy wzrosną, przesadzamy do ziemi. 

Chyba że wszystkie nasze uprawy uporządkujemy w dużych drewnianych donicach. To sprzyja zachowaniu ładu na grządkach i ma dodatkowy walor estetyczny. Kto rozpoczyna przygodę z własnym ogródkiem, najlepiej niech skupi się na tych gatunkach warzyw, które są bezproblemowe i nie mają dużych wymagań co do gleby.

Należą do nich na przykład rzodkiewka, sałata, dymka i koper. Łatwe w uprawie warzywa na letnie zbiory (zbieramy je w pierwszej połowie lata) to również marchew, ogórki czy fasola szparagowa.

• rzodkiewka,
• sałata,
• dymka,
• szpinak,
• koper

• marchew,
• ogórki,
• cukinia,
• fasola szparagowa,
• bób,
• patisony

Jest też kilka zasad, które pozwolą zachować żyzność gleby, a co za tym idzie – cieszyć się z plonów. Pamiętajmy, aby na jednej grządce zasiać co najmniej dwa różne gatunki roślin. Albo co roku w tym samym miejscu siać inne gatunki.

Dobrze jest też zróżnicować szybkość wzrostu, czyli rośliny, które rosną wolniej, zestawić z tymi, które nie potrzebują dużo czasu, żeby urosnąć – na przykład rzodkiewka i cebula należą do grupy szybko rosnących warzyw, więc dobrze poszukać dla nich towarzystwa wśród bardziej leniwych marchewki, pietruszki albo pora.

Warzywa idealne do uprawiania na balkonie

Nie wszystkie rośliny potrzebują dużo miejsca – większość z nich możemy bez problemu uprawiać na balkonie. Wystarczy, że wybierzemy te o krótkim okresie wegetacji oraz osiągające niewielkie rozmiary.

Wystarczy, że wybierzemy te o krótkim okresie wegetacji oraz osiągające niewielkie rozmiary. W tym gronie znajdziemy większość często wykorzystywanych w kuchni warzyw – pomidory, cebulę, ogórki, rzodkiewkę, pietruszkę naciową, sałatę, a nawet seler naciowy, paprykę i fasolę. Doskonałym sposobem na zaaranżowanie ogródka na balkonie jest zasadzenie warzyw razem z ziołami – o tym za chwilę.

Do założenia warzywnika na balkonie wystarczy kupione w sklepie ogrodniczym odpowiednie podłoże do uprawy. Nie musimy go specjalnie przygotowywać, odchwaszczać ani przekopywać. Jeśli jednak używamy ziemi wykopanej z ogródka, powinniśmy do niej dodać kompost.

Czym jest allelopatia?

Komu zależy na uprawie zdrowych warzyw, a co za tym idzie – niewykorzystującej szkodliwych substancji (na przykład do walki ze szkodnikami), niech zaznajomi się z pojęciem allelopatii. Brzmi tajemniczo, a oznacza proces ułatwiający dbanie o uprawy. W dużym skrócie to wzajemny wpływ roślin na siebie. Niektóre stymulują się do wzrostu albo odstraszają nieproszonych gości, a są i takie, które hamują rozwój innych roślin.

Najlepszym przykładem doskonałego połączenia jest marchew i cebula – obie czerpią korzyści z sąsiedztwa. Podobnie czosnek – truskawki, porzeczki, pomidory, drzewka owocowe, ale też kwiaty ozdobne podziękują nam za tak dobranego partnera. Sałata stworzy doskonałą parę z nasturcją i maciejką, a dynia z fasolą.

Które warzywa uprawiać osobno?

Są też takie kombinacje, w których roślinni sąsiedzi nie przepadają za sobą. I tak wspomniany już cudotwórca czosnek powinien trzymać się z daleka od warzyw kapustnych, fasoli i grochu, a pomidory nie ucieszą się z towarzystwa ogórków i ziemniaków. Kalafior nie odnajdzie się w sąsiedztwie marchwi i rzodkiewki, sałata nie będzie wymarzonym towarzystwem dla pietruszki, a majeranku nie powinniśmy siać obok bazylii. Warto zgłębić temat allelopatii – jeśli będziemy trzymać się tych prostych zasad, zadbamy o obfite i zdrowe plony.

Jak zaplanować kącik ziołowy?

Idealnym uzupełnieniem warzywnego ogródka jest kącik ziołowy. Zioła, zarówno lecznicze, jak i przyprawowe, oprócz tego, że mają konkretne zastosowanie w kuchni, stanowią dodatkowy walor estetyczny ogródka. Są też zioła, które odstraszają owady, należą do nich na przykład mięta, rozmaryn i bazylia.

Podobnie jak w przypadku warzyw, zioła możemy siać bezpośrednio do gruntu albo wysiewać w osobnych pojemnikach czy doniczkach. Zadbajmy o stanowisko dobrze nasłonecznione i takie, abyśmy mogli cieszyć się zapachem roślin – nie wysiewajmy ziół w kącie czy na ostatniej rabatce w ogrodzie, niech rosną nam pod nosem, przy domu czy miejscu do relaksu.

Niektórzy zastanawiają się, jakie zioła można łączyć z warzywami. Dobrym przykładem jest pomidor i bazylia – smaczny duet na talerzu jest równie dobraną parą na grządce: zioło przyciąga pszczoły, które z kolei uwielbiają czerwone owoce. Inne udane połączenia to cebula z koprem, pomidory z pietruszką, fasola z miętą, marchew i kapusta z szałwią.

Pamiętajmy, aby nie siać ziół szybko rosnących, potrzebujących dużo miejsca (mięta, oregano) z tymi, które potrzebują więcej czasu i są dużo delikatniejsze (bazylia, majeranek). O niektóre rośliny nie mamy co się martwić, są prawie niezniszczalne (tymianek, rozmaryn, mięta, oregano), na inne powinniśmy zwracać większą uwagę (kolendra, bazylia). Zadbajmy o odpowiednie nawodnienie (szczególnie w czasie upałów) oraz okresowe nawożenie, najlepiej biohumusem.

Żeby cieszyć się własnym ogródkiem, musimy poświęcić mu trochę uwagi – dokładnie zaplanować pracę, uprawy, pielęgnację i wytrwale realizować założenia. To, co dostaniemy w zamian, wynagrodzi wszelki trud. Nie ma nic smaczniejszego niż dorodny pomidor prosto z krzaka, skropiony oliwą, posypany gruboziarnistą solą i zagryzany listkami bazylii.

Materiał powstał we współpracy z HM Home