Etyka w modzie: Mapaya

Zaglądamy do krakowskiego butiku marki Mapaya, by porozmawiać z jej twórczynią Martyną Wilde o modzie, rzemiośle i kulturze oraz o tym, jak dzięki ich połączeniu wspierać lokalnych twórców.

Ola Koperda – animatorka kultury, lubi jeść i o jedzeniu rozmawiać, prowadzi HyggeBlog, gdzie opowiada o ludziach, którzy robią niesamowite rzeczy, a żyją całkiem zwyczajnie i to też będzie robić dla KUKBUKA.

Tekst: Ola Koperda

Zdjęcie główne: Zuza Rożek

Ten artykuł przeczytasz w mniej niż 5 minut!

Moda odpowiedzialna – kiedy Martyna Wilde zakładała markę Mapaya, to określenie stosowano w Polsce nieczęsto. Był rok 2013, Martyna po paru latach podróżowania, życia w wielu miejscach i wielu wynajmowanych mieszkaniach zaczęła się zastanawiać, jak pokierować swoim życiem, by zyskać poczucie stabilizacji, a jednocześnie by podróż pozostała jego stałym elementem. Tak zaczęła pracę nad marką.

Martyna studiowała kulturoznawstwo, wtedy zajęła się teorią mody. Jednak od zawsze moda interesowała ją bardziej jako zjawisko socjologiczne. Bliższe jej było pojęcie stylu niż mody; alternatywy niż mainstreamu. Podczas kilku dłuższych podróży po Azji zachwyciły ją ręcznie barwione materiały i rzemieślnicze techniki. – Wtedy w mojej głowie wykiełkował pomysł na stworzenie marki produkującej we współpracy z lokalnymi zakładami rzemieślniczymi i na małą skalę – mówi.

Firma w podróży

Powstała nazwa Mapaya, zbitka cząstek nazw ulubionych owoców: papai i mango. Wizja marki skrystalizowała się po paru miesiącach podróżowania po Tajlandii, Indiach, Kambodży i Indonezji, poznawania ludzi i poszukiwania manufaktur, w których miałyby powstawać ubrania. Martyna definiuje Mapayę jako etniczny styl w nowoczesnym wydaniu, miks boho i grunge’u.

krakowska moda odpowiedzialna - mapaya — fot. Zuza Rożek

Początki, jak to zwykle bywa, nie były łatwe. Pierwsza, długo wyczekiwana dostawa letnich ubrań dotarła do Krakowa w listopadzie, z wielomiesięcznym opóźnieniem. – Teraz opowiadam o tym z rozbawieniem, ale wtedy, w zimne i deszczowe dni, dość mocno przerażona siedziałam nad kartonami pełnymi zwiewnych sukienek. Nie poddałam się jednak i w grudniu na lokalnych targach modowych sprzedałam prawie wszystko – wspomina Martyna.

Tym pierwszym modelem sukienki, który jest w ofercie do tej pory, była Mandala dress. Jak wtedy, tak i teraz produkcja ubrań jest wypadkową dyskusji i przemyśleń Martyny oraz twórców.

Ludzie, rzemiosło i sztuka

– Dziś wszyscy jesteśmy świadomi tego, jak wygląda masowa produkcja odzieży i co to jest fair trade. Jednak kiedy zaczynałam pracę nad marką, niewiele się o tym mówiło – wspomina Martyna. – Od początku zależało mi, by każda rzecz była wykonana zgodnie z moim sumieniem, by miała aspekt pracy ręcznej i artystyczny rys. Ważne było i jest dla mnie to, by każda osoba biorąca udział w produkcji była zadowolona. Podczas pracy z Tajami, którzy podążają ścieżką buddyjską, zrozumiałam, że społeczność jest ważniejsza od jednostki, i ten sposób myślenia jest mi teraz bardzo bliski. Interesuje mnie człowiek. To, co napędza Mapayę, to ludzie, rzemiosło i sztuka, a na samym końcu jest ubranie – tłumaczy.

Suszenie na słońcu i barwienie gliną materiału, Indie - mapaya — **Suszenie na słońcu i barwienie gliną materiału na sukienki i topy, Indie** (fot. Mapaya)

Mistrzowie technik barwienia tkanin

Osobą, której Martyna powierzyła wytworzenie tej pierwszej partii sukienek, była Kimmy – specjalistka od nadruków i wybarwień. Kimmy stosuje głównie ręczną technikę farbowania shibori, która polega na tworzeniu wzorów przez składanie, zwijanie i marszczenie materiału. Pierwotnie technika była używana w Japonii do farbowania jedwabiu.

Inne rzemieślnicze metody zdobienia tkanin w ofercie marki to block printing, czyli stemplowanie, jedna z najstarszych technik dekoracyjnych na świecie, polegająca na wykorzystaniu drewnianych stempli z reliefem i odciskaniu ich ręcznie na materiale, oraz mud resist printing – nakładanie na materiał pasty z gliny i barwnika, a następnie jego suszenie i namaczanie. Tkaniny zdobione tą metodą pochodzą z Indii.

wnetrze krakowskiego sklepu Mapaya na kazimierzu, polscy projektanci ubrań boho — **Wnętrze sklepu Mapaya** (fot. Zuza Rożek)

Od kilku lat Mapaya współpracuje też z kooperatywą kambodżańskich rzemieślników z niepełnosprawnością. Wytwarzają oni głównie ikaty – kolorowe tkaniny, których wzory powstają w procesie farbowania włókien, jeszcze przed rozpoczęciem tkania. Większość materiałów jest tkana na krosnach, bez użycia elektryczności. Powstają z nich głównie torby i akcesoria.

Mapaya ma w sprzedaży również ubrania wykonane z tkanin zdobionych naturalnymi barwnikami, takimi jak indygo, kwiaty, zioła czy rdza. Sporo modeli jest wykonywanych w jednym rozmiarze. To, co znajdziemy pod marką Mapaya, to ubrania o prostych formach: przewiewne kaftany z dłuższym tyłem, sukienki, których kształt możemy zmieniać dzięki wiązaniu sznureczków, oversize’owe kimona. Ale też kolorowe płócienne torby na maty do jogi czy popularne od paru sezonów bambusowe torebki.