Zapewne macie w kuchni parę doniczek z ziołami. To dobry początek – i krok do własnej uprawy jarmużu, bobu, groszku, pomidorów czy sałaty. Uwierzcie nam, nie potrzebujecie paru hektarów za domem, by mieć własne naturalne zioła i warzywa. Wystarczy balkon, taras, a nawet słoneczny parapet!
Domowy ogródek: jak zacząć?
Jak zebrać obfity plon z własnego warzywnika, radzi Sławek Sendzielski, ogrodnik KUKBUK-a.
Opublikowano: 7 Marca 2016
Ten artykuł przeczytasz w mniej niż 5 minut!
Każda roślina wydająca smakowity plon ma jednak swoje wymagania. Zanim więc kupicie grabki i łopatki, sprawdźcie, co wymarzone przez was rośliny lubią najbardziej i czego potrzebują – jakiego rodzaju gleby wymagają, ile potrzeba im światła i wody. Sławek Sendzielski, ogrodnik zaangażowany w działania edukacyjne i popularyzujące ekologiczne metody uprawy roślin, odpowiada na najczęstsze pytania początkujących ogrodników.
SŁOŃCE CZY CIEŃ?
Przed zakupem, a potem posadzeniem rośliny warto dowiedzieć się jak najwięcej na temat miejsca, w którym występuje naturalnie lub skąd została sprowadzona. Weźmy pomidory, których dzikich przodków można spotkać w Boliwii. To oznacza, że z natury są ciepłolubne. Zatem im więcej dostaną słońca, tym więcej owoców pojawi się na krzaczku. Słońce lubią również bazylia, groszek cukrowy i cukinia. A co, jeśli na parapecie częściej jest cień? W takich warunkach sprawdzą się modne ostatnio rośliny azjatyckie, jak mitsuba, mizuna, perilla (pachnotka), a także kolendra czy rodzime melisa lub mangold (burak liściowy).
W CZYM SADZIĆ?
Nie chodzi o kalosze, ale o pojemnik do uprawy. Jego wielkość i rodzaj mają niebagatelne znaczenie. Na rynku znajdziemy metalowe, plastikowe, a nawet wełniane pojemniki. Najważniejszy jest jednak rozmiar i otwór w dnie. Dzięki temu zdecydowanie łatwiej będziemy mogli kontrolować podłoże, w którym rosną rośliny. Sam drenaż, na przykład z keramzytu, w donicy bez dziur stanowczo nie wystarcza. Przesadzajmy kupione rośliny do pojemników około jednej trzeciej większych. Wraz z rozwojem części zielonych rośliny potrzebują rozwijać także korzenie. Kupując roślinę, zwracajmy uwagę nie tylko na to, czy zdrowo wygląda, ale i na to, jak wyglądają jej korzenie. Przesadzanej roślinie rozluźniamy splątane korzenie, ucinamy te dłuższe niż wysokość pojemnika, którym dysponujemy. Tak ułatwimy roślinie rozwój w nowej doniczce.
JAKA GLEBA?
Jak pisał Stefan Wodzicki w poradniku z 1820 roku: „Rodzay gruntu naywięcey ma wpływu na płody roślinne (…)”. Jakiego podłoża użyć? To, co zwykliśmy nazywać „ziemią ogrodniczą”, jest zazwyczaj torfem urozmaiconym dodatkami – perlitem i nawozami. Jest to podłoże, którego pozyskanie wiąże się najczęściej z niszczeniem walorów przyrodniczych i krajobrazowych danego miejsca. Wykorzystywane są również naturalne, nieodnawialne zasoby energetyczne. W domowej uprawie warzyw i ziół torf można zastąpić kompostem z własnego ogródka, ogródka sąsiada, znajomego ogrodnika. Ewentualnie możemy odwiedzić duży park publiczny (w Warszawie na przykład Łazienkowski, Wilanowski) i poprosić o nieco kompostu, którego kierująca nim instytucja ma pod dostatkiem. Pozyskany kompost należy wymieszać z dostępną nam ziemią w proporcji 1:3 (jedna część kompostu na trzy części ziemi). Rodzaj ziemi, do jakiej będziemy przesadzać lub sadzić poszczególne gatunki roślin, ma ogromne znaczenie. Część roślin, takich jak rozmaryn czy oregano, lubi ziemię chudą, nieurodzajną i piaszczystą, o lekko alkalicznym odczynie, inne zaś – jak sałata czy pomidor – potrzebują gleby trzymającej wilgoć.
CZYM KARMIĆ ROŚLINY?
Rośliny podobnie jak i my muszą jeść. Kiedyś uważano, że w korzeniach roślin są małe buzie, które pożerają glebę. Dziś wiadomo, że tak nie jest, jednak wciąż prawdą jest, że rośliny, by rosnąć i wydać owoce, muszą otrzymać pożywienie. Tyczy się to przede wszystkim roślin uprawianych w pojemnikach. Podlewając je, wypłukujemy część składników mineralnych z gleby, które należy uzupełnić. W dodatku korzenie rośliny znajdującej się w gruncie mają o wiele większą powierzchnię, którą mogą chłonąć substancje odżywcze. Czym nawozić? Na szczęście w sklepach ogrodniczych od kilku lat można dostać nawozy organiczne bez dodatku środków syntetycznych. Warto użyć granulowanych odchodów zwierzęcych (np. owczych). One prócz tego, że dostarczą pożywienia roślinom, pozostawią także bardzo potrzebną ziemi materię organiczną. Nawóz rozsypujemy po powierzchni gleby pod rośliną, a następnie przysypujemy paroma centymetrami warstwy ziemi. Voilà. Rośliny, w razie niedoboru któregoś ze składników, same będą się o niego upominały, np.: przebarwiając liście. Niedobór wykażą też testy glebowe, można je wykonać w okręgowej stacji chemiczno-rolniczej. Wtedy będziemy mieli pewność, którego ze składników brakuje naszym roślinom.
