Czy folie spożywcze są bezpieczne dla naszego zdrowia?

Podpowiadamy, jak się z nimi obchodzić.

Tekst: Małgorzata Milian-Lewicka

Zdjęcie główne: Marco Antonio Victorino / unsplash.com

Ten artykuł przeczytasz w mniej niż 8 minut!

Zawijamy w nie kanapki, przykrywamy powierzchnię kremu, używamy do pieczenia i grillowania. W kuchni ciężko obyć się bez folii aluminiowej i spożywczej, ale czasami powinniśmy spróbować, bo nie zawsze służą naszemu zdrowiu. Są też problematyczne dla środowiska. Na szczęście w dobie mody na zero waste jest sporo rozwiązań, które pozwolą zastąpić te dwie niepozorne rolki, które macie w szufladzie. Z tego krótkiego poradnika dowiecie się, jak prawidłowo używać folii i jak można ją zastąpić.

Warzywa opakowane w folię plastikową na stoisku w markecie (fot. Fikri Rasyid)

Kuchnia bez szkodliwej folii aluminiowej

Nie każdy plastik zawiera najbardziej znany i szkodliwy dla zdrowia BPA, czyli bisfenol A. Substancja ta jest syntetycznym estrogenem mogącym zwiększać ciśnienie tętnicze krwi, powodować zaburzenia endokrynologiczne prowadzące do otyłości, niepłodności czy przedwczesnego dojrzewania, a także mieć związek z występowaniem raka piersi i astmy. BPA można znaleźć głównie w opakowaniach z tak zwanego twardego plastiku oraz w poliwęglanowych workach foliowych oznaczanych symbolem trójkąta i cyfrą 3 lub 7. Substancji tej nie używa się natomiast do wytwarzania foliowych opakowań z polietylenu o dużej gęstości, polietylenu o niskiej gęstości i polipropylenu. Nie oznacza to jednak, że te ostatnie są zupełnie bezpieczne dla zdrowia.

Spożywcze folie plastikowe – o czym pamiętać?

Nie używajcie w kuchni plastikowych opakowań jedno- i wielorazowych z poliwęglanu, który jest źródłem szkodliwego BPA. Szukajcie takich z oznaczeniem „BPA free” lub „0% BPA”.
Nie podgrzewajcie żadnych foliowych opakowań (również tych bez BPA), chyba że ich producent wyraźnie zaznaczył na opakowaniu, że jest to dozwolone.
Nie przekraczajcie dozwolonej temperatury podgrzewania specjalistycznych worków do sous vide i rękawów do pieczenia. Zwróćcie uwagę, aby miały one oznaczenia o dopuszczeniu do kontaktu z żywnością.
Nie zawijajcie w folię spożywczą czy worki jednorazowe ciepłej żywności.
Zamiast folii spożywczej czy worków jednorazowych do przykrycia talerzy i misek używajcie czystych ścierek kuchennych (najlepiej lnianych czy bawełnianych), pokrywek do garnków lub desek do krojenia.
Jedzenie, które chcecie zapakować w worek jednorazowy, najpierw owińcie papierem śniadaniowym lub pergaminem.
Do przechowywania żywności w lodówce, w tym warzyw i owoców, zamiast jednorazówek używajcie szklanych pojemników.

Hamburger zapakowany w folię aluminiową (fot. Oscar Söderlund) — fot. unsplash.com

Piekarnik i grill bez aluminium

Folia aluminiowa współcześnie jest używana w niemal każdej kuchni. Nie dość, że zabezpiecza jedzenie przed działaniem światła i powietrza, to jeszcze może być wykorzystywana do pieczenia czy grillowania. My odradzamy pieczenia w folii akuminiowej, gdyż w określonych warunkach może to być szkodliwe dla zdrowia człowieka. Pod wpływem wysokiej temperatury, na przykład podczas pieczenia, smażenia, gotowania czy grillowania, folia uwalnia cząstki glinu (czyli aluminium), które są absorbowane przez żywność, a następnie wchłaniane przez organizm. Podobnie dzieje się w wyniku zmoczenia folii aluminiowej – glin bowiem charakteryzuje się dużą rozpuszczalnością. Zwiększone wydzielanie substancji jest również efektem kontaktu z ostrymi przyprawami lub kwasami spożywczymi (na przykład z cytrusów, pomidorów, żywności kiszonej), podczas którego dochodzi do powstawania soli glinu.

Grillowanie warzyw w folii aluminiowej (fot. Meghan Schiereck) — źródło: Meghan Schiereck / unsplash.com

Dodatkowo niektóre folie aluminiowe mogą zawierać bisfenol A (BPA). Dlaczego aluminium jest dla nas groźne? Chociaż pierwiastek ten jest słabo wchłaniany przez organizm człowieka i w niemal 95% usuwany wraz z moczem, przy zbyt dużych dawkach i u osób z chorymi nerkami może kumulować się w ciele i prowadzić do schorzeń układu rozrodczego, hormonalnego, a także nerwowego. O jakich dawkach mowa? Według Światowej Organizacji Zdrowia dzienne spożycie nie powinno przekraczać 1 miligrama na kilogram masy ciała na dzień. Ta sama instytucja wskazuje jednoznacznie, że samo pieczenie lub gotowanie w folii aluminiowej przekracza ten limit, a przecież to niejedyne źródło glinu w naszym otoczeniu.

Spożywcza folia aluminiowa – o czym pamiętać?

Nie używajcie folii aluminiowej do podgrzewania, pieczenia, grillowania potraw.
Nie zawijajcie w folię aluminiową kwaśnych produktów - pomidorów, kiszonek, cytrusów, a także mocno przyprawionych dań.
Unikajcie moczenia folii, nie tylko wodą lecz także sokami z owoców i warzyw.
Do pieczenia używajcie specjalnych naczyń żaroodpornych: szklanych, glinianych czy żeliwnych.
Papiloty do zapiekania zróbcie z pergaminu lub – opcjonalnie – liści z bananowca oferowanych przez niektóre sklepy zaopatrujące restauracje.
Do grillowania zamiast aluminiowych tacek i folii używajcie specjalnych rusztów stalowych z wąskimi odstępami między drutami lub koszyczków (małe elementy nie spadną). Warzywa i szaszłyki można nabić na metalowe szpikulce.
Kanapki, zwłaszcza te z kwaśnymi warzywami, zawińcie w papier śniadaniowy, a nie w folię aluminiową.