8 książek idealnych pod choinkę

„Jak oni pracują 2”

Agata Napiórska

W.A.B.

Dzięki Agacie Napiórskiej wiemy, że Katarzyna Bonda pisze książki w wielkiej piżamie ojca i polarze z napisem „Policja Piła”. Z kolei Michał Rusinek ma na biurku bałagan, którego nikt nie ma prawa ruszyć, a Tadeusz Rolke drukuje wszystkie e-maile. W drugim tomie książki „Jak oni pracują” Napiórska ponownie stawia celne pytania i prowadzi ze swoimi bohaterami świetne, inspirujące rozmowy. Tym razem przepytuje między innymi Monikę Brodkę, Marcina Wichę, Marcina Maseckiego oraz Lidię Popiel. Każdy z rozmówców, nawet jeśli do tej pory jawił nam się jako istota mająca więcej wspólnego z bóstwem niż z człowiekiem, nagle staje się zwykłą osobą, która na sukces musi ciężko zapracować. 

Fascynujące jest to zaglądanie innym do pracowni, gabinetów, biurek i szuflad. Skąd bierze się wena, jak organizują sobie czas, jakie mają nawyki? Napiórska sprawdza nawet, co każdy z artystów podjada podczas pisania lub rysowania. Książka działa jak balsam na sterane dusze wszystkich, którzy uprawiają wolne zawody i codziennie mierzą się z trudnymi wyborami – zacząć wreszcie pracować czy może jednak umyć okna? Proponujemy przeczytać książkę tuż przed końcem świątecznej laby – powinna nieco ułatwić powrót do pracy.

„Wege”

Jamie Oliver

Wydawnictwo Insignis

Jeśli Jamie Oliver, jedna z kultowych i najbardziej znanych postaci świata kulinarnego, wydaje wegetariańską książkę kucharską, to znaczy, że rewolucja zaczęła się na dobre. Z roku na rok coraz więcej ludzi rezygnuje z jedzenia mięsa lub ogranicza jego spożywanie. Jeśli wśród bliskich macie smakoszy, którzy nadal boją się wyeliminować mięso ze swojej diety, argumentując, że warzywami nie da się najeść, a wegetariańskie potrawy nie mają smaku, koniecznie podarujcie im nową książkę Jamiego Olivera. Zarówno sceptycy, jak i entuzjaści takiej kuchni znajdą w niej wiele prostych przepisów na jednogarnkowe dania, potrawki, zupy oraz przekąski, które są aromatyczne, smaczne, a do tego ich przygotowanie nie wymaga użycia egzotycznych składników. Nie jest to jednak książka idealna dla wegan – autor nie stroni od jajek, sera, mleka oraz śmietany. Za to z pewnością spodoba się tym, którzy chcieliby jeść mniej mięsa, tylko nie zawsze wiedzą, jak się do tego zabrać.

„Portugalia do zjedzenia”

Bartek Kieżun

Buchmann

Błyszczy jak choinka i zaostrza apetyt nie tylko na kolejne porcje sernika czy śledzia, ale także na podróże – „Portugalia do zjedzenia” nie jest zwykłą książką kucharską, a raczej niezwykle apetycznym przewodnikiem. Swoją drugą publikację Bartek Kieżun poświęcił krajowi sardynek, suszonego dorsza i jajecznych deserów. Podobnie jak przy tworzeniu „Italii do zjedzenia”, wszystkie zdjęcia autor zrobił sam podczas wizyt w opisywanych miastach i miasteczkach. Przygotowując się do napisania książki, Kieżun przeczytał sterty przeróżnych pozycji, przewertował rozmaite receptury i na własne oczy zobaczył opisywane dzieła sztuki. 

Wszystkie historie w książce są opisywane ze swadą, a do tego poparte ogromną wiedzą – w końcu autor jest nie tylko kucharzem, ale również antropologiem kultury. Razem z Bartkiem możemy zatem zwiedzić Portugalię – i zaplanować własną podróż, a gdy głód da nam się we znaki, przygotować kultowe potrawy tego kraju, jak bifana, feijoada czy pastéis de nata.

Mariusz Szczygieł, „Nie ma”, Dowody na Istnienie

Polski reportaż ma się świetnie i jest jednym z chętniej wybieranych przez czytelników gatunków literackich. Choć tematów godnych uwagi jest wiele, najsmaczniej robi się, gdy autorzy bawią się formą literacką, wychodząc poza standardową konstrukcję reportażu. Jeśli wśród waszych bliskich jest ktoś, kto lubuje się w poważnych opowieściach o świecie i ludziach, podsuńcie mu książkę „Nie ma”, za którą Mariusz Szczygieł dostał w mijającym roku nagrodę Nike Czytelników. 

Jest to zbiór reportaży i esejów o tym, czego nie ma, a co jest zamiast. Autor szuka tego w rozmowach z bohaterami z różnych światów – opowiada o czeskiej poetce, ciotkach bliźniaczkach braci Kaczyńskich, swoim ojcu, z którym ostatni raz w życiu jedzie do Pragi. Mniej w tych historiach typowego dla Szczygła czechofilskiego optymizmu, a więcej smutku i melancholii, na które też przecież w książkach powinno znaleźć się miejsce. W „Nie ma” znajdziecie sposoby na to, jak się z tym smutkiem zmierzyć, a także, co szczególnie istotne w okresie świątecznym, jak docenić to, co jeszcze jest.

Olga Tokarczuk, „Opowiadania bizarne”, Wydawnictwo Literackie

Gdy Komitet Noblowski ogłosił, że Literacka Nagroda Nobla za 2018 rok wędruje do Olgi Tokarczuk, jej książki w błyskawicznym tempie znikły ze sklepów oraz z księgarni internetowych. Tym, którzy nie mieli jeszcze okazji przeczytać dzieł noblistki, nie polecamy kupować na prezent wielkiego tomu „Ksiąg Jakubowych”. Stosunkowo prostym wstępem do prozy Tokarczuk będzie zbiór „Opowiadań bizarnych”. To 10 historii, z których każda dzieje się w innym czasie i przestrzeni, ma niepowtarzalny klimat oraz odmiennych bohaterów. Łączy je jedno – lektura opowiadań wywołuje dreszcze.

Nie są to jednak horrory, lecz abstrakcyjne rozważania na temat teraźniejszości oraz niedalekiej przyszłości, których nie trzeba ubarwiać fantastyką, żeby budziła niepokój. Wielbiciele serialu „Black Mirror” szczególnie docenią opowiadania, w których mogą przeczytać o klonowaniu, sztucznym podtrzymywaniu boskiego życia, zrywaniu więzi i tajemniczej postaci w oknie. To prawdziwa uczta dla umysłu, w sam raz na odpoczynek po świątecznym obżarstwie.

Ota Pavel, „Śmierć pięknych saren. Jak spotkałem się z rybami”, Czuły Barbarzyńca

Kolejny zbiór opowiadań, który spodoba się nawet czytelnikom niegustującym w krótkich formach. W liryczno-groteskowym tonie bohater powraca do krainy dzieciństwa, w której najważniejsza jest rodzina, a zwłaszcza ojciec, filozof i wędkarz. Są tu także baśniowa przyroda, bardzo mądry pies i srebrne ryby w połyskujących wodach jezior na czeskiej prowincji. Choć w opowieściach przewija się wojna i śmierć, między kartkami nie świszczą naboje, nie ma też rozpaczy – jest za to spokój i pogoda ducha. Niemniej podczas lektury łzy płyną zarówno ze śmiechu, jak i smutku.

Ota Pavel, syn czeskiego Żyda, który przeżył Holocaust, znany jest przede wszystkim jako dziennikarz sportowy, geniusz borykający się z chorobą psychiczną. Autor pisze w taki sposób, że porusza najczulsze struny, zwłaszcza u wrażliwszych czytelników. Opowiadania zebrane w książce były dla niego ukojeniem pod koniec życia, pisanie dawało mu ulgę w chorobie. To książka, którą trudno zdobyć, ale gdy ją znajdziemy, warto od razu kupić kilka egzemplarzy i rozdać tym, którzy są dla nas najważniejsi.

Olga Gitkiewicz, „Nie zdążę”, Dowody na Istnienie

Kolejna propozycja dla miłośników reportażu, zwłaszcza traktującego o polskiej rzeczywistości – szarej, żmudnej i nieco zabłoconej. Olga Gitkiewicz przez dwa lata kursowała po kraju wzdłuż i wszerz, żeby odkryć, że w XXI wieku nadal istnieją miejsca, do których nie da się dojechać, autobus nie kursuje wcale, a ludzie codziennie zaczynają dzień od słów „nie zdążę”. Ponadto pociągi są stare, a wszelkie środki transportu stale spóźniają się, zamarzają, stają w ogniu, a przede wszystkim jeżdżą, jak im pasuje. Wykluczenie komunikacyjne dotyka dziś 14 milionów Polaków, i to nie tylko tych, którzy mieszkają na wsi – wystarczy pochopny zakup mieszkania w nowym budownictwie pod miastem.